Hieronder vind je de bijdrage van Amber Broeckx, Emma Lien Van Vynckt en Philine Van Laere, OKO 3-studenten.
Wij zien de leeftijdsgemengde klassen als de meest kleurrijke klassen die er bestaan. Verschillende leeftijden, niveaus, interesses en sterktes worden door elkaar geschud, wat zorgt voor een natuurlijke mix. Een natuurlijke mix die nauw aansluit bij een gezinssituatie, een gezellig gebeuren, waar elk kind zich kan ontwikkelen op zijn eigen tempo.
Leeftijdsgemengd komt voor uit de methodescholen zoals Freinet, Steiner, Montessori, … Daar passen ze dit al jaren toe. Deze werking zie je in het klassieke onderwijs steeds meer voorkomen. We denken dat leeftijdsgemengde kleuterklassen iets is dat in de toekomst meer en meer zal voorkomen. Wij zien hier tal van voordelen in. De oudere kleuters leren zorg dragen voor de jongere kleuters. De jongere kleuters leren dan weer zeer veel van de oudere kleuters.
De oudere kleuters leren zelfstandig zijn. Ze geven de regels door aan de kleinsten zoals ‘samen spelen, samen delen’, en ze geven de geldende klasregels door. Ze stimuleren en moedigen elkaar aan, dit bevordert zowel de ontwikkeling van de oudere als de jongste kleuters.
Belangrijk is dat de oudere kleuter wel nog voldoende uitdaging in het klasaanbod krijgt. Het voordeel hierbij is dat de sterke jongere kinderen hier ook al aan hun trekken komen, zo worden zij ook meer uitgedaagd op hun niveau.
Omgekeerd is dit ook een voordeel: jongere kleuters zitten nog erg in de experimenteerfase, grijpen nog vaak naar concreet materiaal. Voor een oudere kleuter die nog even een stapje terug wil gaan, is er ook op dit niveau een aanbod in de klas. Door het grote aanbod van differentiatie kunnen ze opdrachten uitvoeren naar hun kunnen. Wanneer kleuters gaan tellen bijvoorbeeld, kunnen de kleuters tellen van concreet materiaal, naar bolletjes tellen, naar lezen van cijfers en getallen. Elk kind krijgt dus de kans om te ontwikkelen volgens de zone van naaste ontwikkeling. Geen enkel kind valt uit de boot.
Thema’s in de klas zullen veel langer leven. Je moet in je aanbod exploratie- en experimenteermogelijkheden voorzien alsook taakgerichte activiteiten inplannen. Binnen het thema kunnen er deelthema’s plaats vinden, deze kunnen dan specifiek worden uitgewerkt voor de oudere kleuter. Zodat hij hierin een extra uitdaging kan vinden.
Uit onderzoek naar het pestgedrag in leeftijdsgemengde kleuterklassen (de Vos, 2013) blijkt dat het pesten in een leeftijdsgemengde klas aanmerkelijk lager ligt. De kinderen die in een leeftijdsgemengde kleuterklas zitten, zijn veel socialer. Wat dus wilt zeggen dat ze zich minder eenzaam voelen en bijvoorbeeld minder agressief zijn. Ouderen voelen zich verantwoordelijk en gaan zich ontfermen over de jongere kinderen. De jongere kinderen kijken op hun beurt dan weer op naar het voorbeeldgedrag van de oudere kinderen. Jong en oud is in mooi evenwicht, wat ervoor zorgt dat er minder gepest zal worden!
De taak van de kleuterjuffen in deze klassen mag je zéker niet onderschatten. Het vraagt een voortdurende observatie en differentiatie. Het is een intensief opstartproces, maar later kan je er de vruchten van plukken.
Wie wil nu niet dat zijn kind ontwikkelt tot een zorgzame, zelfstandige en verantwoordelijke kleuter en dit in een huiselijke sfeer? Daarnaast is er ook voldoende mogelijkheid om te ontplooien op eigen tempo en niveau. Wij zeggen dus ‘ja’ tegen leeftijdsgemengde klassen!
Bron
Devos, H. (2013, 18 oktober). Toegepaste sociale wetenschap. [Blogbericht]. Geraadpleegd op 21 november 2018 via https://toegepastesocialewetenschap.blogspot.com/2013/10/er-komt-onderzoek-naar-de-vraag-of.html
Amber Broeckx, Emma Lien Van Vynckt en Philine Van Laere
Studenten Arteveldehogeschool, Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs (OKO 3)